İngiltere'de parti skandalı: Başbakan Johnson'ın fotoğrafları basına sızdı

İngiltere'de koronavirüs kısıtlamaları devam ederken başbakanlık ofisinde düzenlenen partilere ilişkin tartışmalar sürerken, Başbakan Boris Johnson'ın söz konusu partilerden birinde çekilmiş bazı fotoğrafları basına sızdı.

İngiliz televizyon kanalı ITV tarafından yayınlanan dört fotoğrafta Johnson, Downing Street'teki başbakanlık ofisinde düzenlenen bir etkinlikte kadeh kaldırırken görüntülendi.

Londra Metropolitan Polis Teşkilatı (Met), içkili partilere ilişkin soruşturmasını 20 Mayıs'ta tamamlamış, sekiz farklı tarihte düzenlenen etkinlikler kapsamında toplamda 83 kişiye 126 adet ceza kesildiğini duyurmuştu.

Ancak Başbakanlık Ofisi, Johnson'ın soruşturma sonucunda yeni cezalar almayacağını bildirmişti.

Geçtiğimiz hafta ceza almamasına rağmen, partilere katıldığını gösteren yeni fotoğraflarının yayınlanması Johnson üzerindeki siyasi baskıyı da artırıyor.

ITV, yayınlanan fotoğrafların 13 Kasım 2020'de Başbakan İletişim Direktörü Lee Cain için düzenlenen veda etkinliğinde çekildiğini söyledi.

BBC'ye yapılan açıklamada, en az bir kişiye söz konusu partiye katıldığı için ceza verildiği söylendi. Ancak bu kişi Başbakan Johnson değil.

Bu durum, muhafelet partileri tarafından tepkiyle karşılanırken, Met ise soruşturma neticesinde Johnson'ın neden cezalandırılmadığı noktasında sorularla karşı karşıya.

Başbakan, Haziran 2020'de Başbakanlık Konutu'nda eşi Carrie Johnson ve Maliye Bakanı Rishi Sunak ile birlikte kendisi için düzenlenen doğum günü partisine katıldığı ve bu nedenle Covid-19 pandemisinde uygulanan karantina kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle polis tarafından para cezasına çarptırılmıştı.

Kamuoyu tarafından "partygate" olarak anılan bu etkinliklerden altısına katıldığı bildirilen Johnson'a, Met soruşturmasının ardından yeni bir ceza daha verilmesi bekleniyordu.

Johnson daha önce milletvekillerine yaptığı açıklamada Başbakanlık Konutu'nda hiçbir Covid kuralının çiğnenmediğini söylemişti. Muhalefet partileri ise Johnson'ı parlamentoyu yanlış yönlendirmekle suçlamıştı.

Johnson, Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada ise parlamentoyu bilerek yanıltıp yanıltmadığına dair sorulara "Hayır" yanıtını vermişti.

Parlamentoyu bilerek yanıltmak, başbakan ve bakanların uyması gereken kurallara aykırı.

Buna göre, bu kuralı delen bakanın ya da başbakanın istifa etmesi gerekiyor. Muhalefet partilerine ek olarak bazı Muhafazakar Parti mensupları da Johnson'ın istifa etmesi yönünde çağrı yapıyor.

Johnson, daha sonra yaptığı açıklamada partiye 25 dakikalığına katıldığını doğruladı ancak partiye "bir iş etkinliği olduğunu düşünerek katıldığını" söyledi.

Johnson, parlamentoyu yanıltıp yanıltmadığına dair de yeni bir soruşturmayla karşı karşıya. Avam Kamarası'ndan bir komite de kendi soruşturmasına başlayacak.

Hükümet nezdinde üst düzey bürokrat Sue Gray tarafından yürütülen diğer kapsamlı soruşturmanın da yakın zaman içerisinde açıklanması bekleniyor.

Başbakanlık Sözcüsü, Gray'in soruşturmaya ait sonuçları, gelecek günlerde Johnson'ın da olacağı geniş katılımın sağlandığı bir parlamento oturumunda açıklayacağını söyledi.

Hangi tepkiler verildi?

Yeni fotoğrafların basına sızmasının ardından, İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Angela Rayner, yaptığı açıklamada Johnson'ın "başbakanlık makamını küçük düğürdüğünü" ve "İngiliz halkının daha iyisini hak ettiğini" söyledi.

Rayner, "Boris Johnson, defalarca kuralların çiğnenip çiğnenmediğini bilmediğini söyledi. Şimdi hiç şüphe yok ki, yalan söyledi. Kuralları koyan Boris Johnson, kuralları sonra kendisi çiğnedi" dedi.

Liberal Demokrat Parti'nin Genel Başkan Yardımcısı Daisy Cooper ise, görüntülerin Johnson'ın "İngiliz halkını aptal yerine koyduğunu" gösterdiğini dile getirdi.

İskoç Ulusal Partisi'nden (SNP) Ian Blackford, Johnson için "şarlatan ve yalancı" ifadelerini kullandı.

Her iki politikacı da Muhafazakar Partili milletvekillerinin Johnson'ı görevden almaya çağırdı.

İskoç Muhafazakar Partisi'nin eski lideri Ruth Davidson, başbakanın pozisyonunun "savunulamaz" olduğunu belirtti.

Başbakan'ın mensubu olduğu Muhafazakar Parti Milletvekili Sir Roger Gale ise yeni görüntüleri eleştirirken Johnson'ın görevi bırakması gerektiğini ifade etti. Times Radio'ya verdiği demeçte Gale, "Bir parti olduğu, buna katıldığı ve kadeh kaldırdığı kesinlikle açık. Bu yüzden bizi yanılttı" dedi.

Johnson'ın partisinden Steve Baker da bir Twitter paylaşımında gelişmeleri eleştirdi. Baker, yüzünün üzerinde "Onun gözlerine bak ve kuralları asla esnetmediğini söyle" yazan bir Covid hastasının fotoğrafını paylaştı.

İskoç Muhafazakar Partisi Genel Başkanı Douglas Ross ise Başbakan'dan davranışının "kabul edilebilir" olduğuna neden inandığını açıklamasını istedi.

Öte yandan Muhafazakar Partili Milletvekili Peter Bone ise Johnson'ın arkasında durarak, "Bence hepimiz bunun bir iş etkinliği olduğu konusunda hemfikir olabiliriz" dedi.

Bir diğer Muhafazakar Partili Desmond Swayne de etkinliğin "suç olmadığını" savundu.

ITV News tarafından yayınlanan fotoğraflarda Johnson'ın meslektaşlarına kadeh kaldırdığı görülüyor. O esnada ise masada şarap şişeleri, şarap kadehleri ve el dezenfektanı gibi görünen bir kap da kadraja giriyor.

Fotoğrafın çekildiği zaman diliminde İngiltere'de sokağa çıkma yasakları yürürlükteydi. Kurallar gereği iki ya da daha fazla kişinin kapalı mekanlarda buluşması yasaktı. Ancak iş amaçlı geçerli bir sebep olması halinde bir araya gelişlere istisnai olarak izin veriliyordu.

Gazeteler ne dedi?

Fotoğraflara ilişkin tartışmalar, Salı günkü gazetelerin hemen hemen hepsinin manşetinde yer aldı.

The Guardian gazetesi, Johnson'ın parlamentoya yalan söylediğine dair yeni bir iddiayla karşı karşıya olduğunu aktarırken, Met'in de Başbakan'a ceza vermemesi nedeniyle baskı altında olduğunu yazdı.

8 Aralık 2020'deki Avam Kamarası oturumunda İşçi Partisi Milletvekili Catherine West, Johnson'a 13 Kasım 2020'de başbakanlık konutunda bir parti yapılıp yapılmadığını sormuş ve Johnson buna "Hayır" yanıtını vermişti.

The Times gazetesi ise West ile Johnson arasında geçen diyaloğu, okurlarıyla yeni yayınlanan fotoğrafın üzerinde paylaştı.

The Daily Telegraph da Met'in Johnson için herhangi bir cezai yaptırım uygulamamasının tartışma yarattığını aktardı. Gazeteye konuşan isimsiz bir kaynak, partiye katılan başka insanların ceza alırken, Johnson'ın ceza almamasını çözemediğini söyledi ve Met için "fiyasko" dedi.

I News gazetesi ise "Parti fotoğrafları Başbakan'ı vuruyor" manşetini attı. Gazete, fotoğrafların Johnson'ın partisindekilerin de tepkisini çekebileceğini ifade etti.

Metro gazetesi, "Boris bu kadeh kaldırma için nasıl da ceza almadı?" sorusunu yöneltti.

Daily Mirror gazetesine konuşan bir haber kaynağı, Başbakan'ın polis tarafından olayla ilgili "hele ki kadeh kaldırırken" sorgulanmamasını, "inanılmaz" olarak değerlendirdi.

Daily Express gazetesi Met'in kararını ironik bir dille eleştirdi ve fotoğrafı işaret ederek, "Burada görülecek bir şey yok. Polis, Boris'in kuralları çiğnemediğini söylüyor" dedi.

The Sun gazetesi, birinci sayfasında fotoğrafı "Sadece kadeh kaldırmak için burada" sözleriyle paylaştı.