Güney Koreliler için 'Kaç yaşındasın?' neden yanıtı zor bir soru?

Güney Koreliler için "Kaç yaşındasın"? sorusu hiç de kolay yanıtlanabilecek bir soru değil.

Bu ülkede bir bebek doğduğunda bir yaşında kabul edilir. Yılbaşı geldiğinde, yaşlarına bir yıl daha eklenir. Yani, Aralık'ta doğan bir bebek birkaç hafta içinde iki yaşında sayılır.

Ancak Güney Kore Cumhurbaşkanı seçilen Yoon Suk-yeol, bu asırlık yaş hesabının kaldırılması için adım atıyor.

Yoon'un bu iş için görevlendirdiği komitenin başkanı Lee Yong-ho, Güney Kore'yi dünyanın geri kalanıyla aynı çizgiye çekmek üzere yaş hesabını standartlaştırmaya çalıştığını söyledi.

Farklı yaş hesaplamalarının "sürekli kafa karışıklığı" ve "gereksiz sosyal ve ekonomik maliyetler" yarattığını belirtti.

Yaygın bir şekilde benimsenmiş görünse de yeni adımların uygulanıp uygulanmayacağı konusunda şüpheler dile getiriliyor.

Bir soru, üç cevap

Güney Kore'de kişinin yaşını hesaplamanın üç yolu var.

Resmi olarak ülkede, 1962'den beri çoğu yasal tanımda ve idari süreçlerde kişinin doğum tarihini kullanan uluslararası hesaplama sistemi kullanılıyor.

Diğer resmi yöntem ise bebeklerin 0 yaşında doğduğu ve her 1 Ocak'ta bir yaş kazandığı hesap yöntemi. Buna göre, Aralık 2020'de doğan bir bebek, aslında o yılın Aralık ayında iki yaşında sayılması gerekirken Ocak 2022'de bu yaşa ulaşmış sayılıyor.

Bu yöntem, esas olarak, askerlik hizmeti de dahil olmak üzere nüfusun önemli bir kısmını etkileyen hukuksal amaçlı yaş hesabı veya istismara karşı korunması gereken gençlerin yaşını belirlemek için kullanılıyor.

Bir de toplumdaki herkes tarafından daha yaygın kullanılan, herkesin doğumda otomatik olarak bir yaşında olduğunu ve doğum tarihlerinden bağımsız olarak her yılbaşında bir yaş aldığını hesaplayan "Kore yaşı" yöntemi var.

Bu yöntemlere göre, Güney Koreli ünlü K-pop grubu BTS'nin 30 Aralık 1995 doğumlu Kim Tae-hyung (V), geleneksel Kore hesabı ile 28 yaşında, uluslararası hesaplamaya göre 26 yaşında, veya diğer resmi Kore yaş hesabına göre de 27 yaşında.

Ciddi mesele

Bazıları için yaş sadece bir sayıdan ibaret olabilir, ama yaş Güney Kore'de çok ciddiye alınan bir konu.

Kore Üniversitesi Kore Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde profesör Shin Ji-young, "Güney Koreliler için, birinin kendilerinden daha yaşlı olup olmadığını anlamak, sosyal bağlamda birinin adını öğrenmekten daha önemlidir. Bu, kişiye nasıl hitap edileceğini ve gerekli unvanı seçmek açısından çok önemlidir" diyor.

Kore yaş hesabı geleneğinin kökenleri Çin'e ve Asya'nın farklı bölgelerine dayanıyor. Ancak Güney Kore'nin yaşı hala bu şekilde hesaplayan tek ülke olduğuna inanılıyor.

Hansung Üniversitesi Hukuk ve Politika profesörü Kim Eun-ju'ya göre, "Küreselleşme Korelileri uluslararası yaş hesabı konusunda daha fazla bilinçlendirdi. Korelilerin bu hesap yöntemleri ile alay edildiğini hisseden gençler üzerinde etkili oldu."

Alay konusu olmak bir yana, izlenen politikaların Güney Koreliler üzerinde de gerçek etkileri oldu.

Örneğin bazı ebeveynler, Aralık ayındaki bebeklerinin okulda ve bunun sonucunda da yaşamın ilerleyen dönemlerinde dezavantajlı olacağından endişe ettikleri için doğum kayıtlarıyla oynamaya çalışıyor.

Pandemi sırasında da sağlık yetkililerinin, aşıda yaş aralığını belirlemede hem uluslararası yaş hesabı hem de Kore yaş sistemini birlikte kullanması çok fazla kafa karışıklığına neden olmuş ve yaşın standardize edilmesi yönünde çağrılar artmıştı.

Lee ayrıca daha önce ek ücretler ve emeklilik için yaş tanımıyla ilgili kafa karışıklığı nedeniyle yüksek mahkemeye giden bir davaya atıfta bulunarak, Kore yaşının getirdiği "gereksiz sosyal ve ekonomik maliyetlere" vurgu yapıyor.

Geleneği terk etmek mi?

Bu, Güney Koreli yetkililerin tek bir yaş hesaplama yöntemi oluşturmaya çalıştığı ilk girişim değil.

2019 ve 2021'de, iki milletvekili benzer şekilde yasa tasarıları önermiş, ama bu öneriler Kore Meclisi'nde onaylanmamıştı.

Öte yandan uzmanlar, idari bir bakış açısıyla öneriye katılmalarına rağmen, yeni önlemin Kore toplumu için ne anlama geldiği konusunda ikiye bölünmüş durumda.

Dankook Üniversitesi Doğu Çalışmaları Araştırma Merkezi'nden Jang Yoo-seung, "Toplumumuz geleneği terk etme konusunda pek endişeli görünmüyor. Kendi yeganeliğimizi ve kültürümüzü terk edip daha monoton hale gelme riski altında mıyız?" diyor.

Ancak herkesin üzerinde anlaşabileceği şey, uluslararası yaş hesabı kabul edilse bile, Korelilerin resmi ya da gayri resmi olarak yakın zamanda "Kore yaşını" kullanmaya son vermeleri pek olası değil.