Gelmeden Boncuk Dağıttı

ABD Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde konuşan ABD'nin yeni Ankara Büyükelçisi adayı James Jeffrey, 1915 olaylarına ilişkin "soykırım" ve "etnik temizlik" terimlerini kullanmadı.

AKP'nin AB üyelliği için gereken siyasi ve ekonomik reformaları uyguladığını savunan James Jeffrey, Türkiye'nın Annan Planı'nı kabul ederek zaten Kıbrıs'tan asker çekmeyi kabul ettiğini söyledi. 

ABD'nin yeni Ankara Büyükleçisi adayı Jeffrey, Ermeni yanlısı bir senatörün kendisini sıkıştırmaya çalışan  sorularına karşın, 1915 olaylarına ilişkin "soykırım" sözcüğünü kullanmadı ve daha önce bazı Amerikalı yetkililerin dile getirdiği "etnik temizlik" ifadesinden de kaçındı.

2004 seçimlerindeki Demokrat başkan adayı senatör John Kerry'nin  yönettiği oturumda Ermeni yanlısı demokrat senatör Robert Menendez, "Türkiye  kendiliğinden 'soykırımı' kabul ederse ABD ne yapmalı?" diye sorunca Jeffrey,  "Buna, bütün faktörleri göz önüne alarak yönetim karar verir" dedi.

Jeffrey, ABD'nin, Türk-Ermeni yakınlaşmasına katkıda bulunacak bütün  girişimleri destekleyeceğini belirterek, Türkiye'nin, koşulsuz olarak Ermenistan  sınırını açmasından ve bu ülkeyle diplomatik ilişki kurmasından yana olduklarına  işaret etti.

"Etnik temizlik" terimi de kullanmadı

Jeffrey'in 1915 olaylarından bahsederken zorla sürgüne gönderme ifadesini  kullanması üzerine senatör Menendez, bu ifadenin daha önce "etnik temizlik"  terimini dile getiren başka Amerikalı yetkililerin sözlerinin gerisine  düştüğünden hayal kırıklığı duyduğunu söyleyince Jeffrey, ABD politikasını ortaya  koyan diğer yetkililerin açıklamalarının arkasında olduğunu kaydetti, ancak yine  de "etnik temizlik" terimini kullanmadı.

Jeffrey, Türk-Ermeni ilişkilerinde geçmişe oranla kayda değer gelişme  olduğunu, cumhurbaşkanlarının görüştüğünü, 70 bin Ermeni'nin Türkiye'de  çalıştığını, düzenli uçak seferleri bulunduğunu anlattı.

Komitenin başkanı Demokrat Partinin başkan yardımcısı adayı Senatör Joe  Biden ve Komite üyeliğini yürüten Demokrat Partinin başkan adayı Senatör Barack  Obama, oturuma katılmadı.

AKP'ye AB övgüsü

Türkiye'nin AB'ye katılmasını ABD'nin güçlü şekilde desteklediğini de  belirten Jeffrey, "Hakkını vermek gerekirse, iktidardaki Ak Parti AB üyeliği için  gereken siyasi ve ekonomik reformları uyguluyor ve umarız bu süreç devam eder" dedi.

James Jeffrey, terör örgütü PKK'ya karşı mücadelede Türkiye'ye istihbarat  desteği verdiklerini ve bunun süreceğini belirterek, Başbakan Recep Tayyip  Erdoğan'in Bağdat, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani'nin de Türkiye  ziyaretlerinin ilişkilere önemli katkı sağladığını ve hem Bağdat'ın, hem de kuzey  Iraklı Kürtlerin, PKK'yı terörist olarak kabul ettiğini kaydetti.

"Türkiye asker çekmeyi kabul etti"

Kıbrıs konusunda Menendez'in, Türkiye'nin asker çekmesinin gerekip gerekmediğini sorması üzerine Jeffrey, "Biz, taraflar arasında uzlaşmaya yönelik adımları görmekten memnun oluruz, buna asker çekme de dahil" dedi. Jeffrey, Türkiye'nin 2004'te Annan planını benimseyerek zaten anlaşma durumunda asker çekmeyi kabul ettiğine dikkat çekti.

Senatör Kerry'nin Kıbrıs konusundan hareketle "ordunun rolüne" ilişkin  bir sorusu üzerine Jeffrey, Türk ordusunun, ulusal güvenliğe ilişkin konularda  söz sahibi olduğunu söyledi.

Jeffrey, Komiteye sunduğu konuşmasının yazılı metninde de, 2003'teki Irak  işgali sırasında bozulan Türk-Amerikan ilişkilerinde geçen yıl önemli ilerlemeler  sağlandığını kaydederek, "Birincisi, cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin meydan  okumalar erken seçimle sonuçlanınca, Türkiye'nin demokrasisi bir sınavdan geçti.  Sonuçta bu seçimler, Başbakan Erdoğan'ın AK Partisinin güçlenmesine yol açtı.  İkincisi ABD, bölgede büyüyen PKK tehdidine cevap verdi" ifadesini kullandı.

Türkiye'nin Gürcistan'daki savaşa hızlı tepki verdiğini anlatan Jeffrey,  "Ankara'dan, Gürcistan'da barış, istikrar ve özgürlüğü ilerletmek için Kafkasya  İstikrar Platformunun Avrupa Atlantık toplumunun çabalarıyla nasıl  bütünleştirilebileceğine ilişkin düşüncelerini bekliyoruz" dedi.

Jeffrey, Irak'taki durumun iyileşmesine katkı yapan Türkiye'nin,  Afganistan'da da önemli rol oynadığını belirtti.

İran'ın nükleer silah geliştirme çabalarından Türkiye'nin kaygı duyduğunu  anlatan Jeffrey, İran'ın enerji sektörüne dış yatırım yapılmamasını istedi.

JAMES JEFFREY KİMDİR?

Bush'un haziranda Ankara büyükelçiliğine aday gösterdiği James Jefrrey, halen Bush'un ulusal güvenlik danışman yardımcısı olarak görev yapıyor. Uzun yıllar ABD ordusunda ve ardından Dışişleri Bakanlığında görev yapan Jeffrey, Türkiye'yi yakından tanıması ve Türkçe konuşmasıyla, ayrıca Orta Doğu konularındaki uzmanlığıyla biliniyor.

Türkiye'nin AB'ye girme çabalarına tam destek verdiklerini anlatan  Jeffrey, TCK'nin 301'inci maddesindeki değişikliği ve Kürtçe dahil başka dillerde  yayınların genişletilmesinden memnuniyet duyduklarını söyledi ve Heybeliada  ruhban okulunun açılmasına yönelik ABD'nin dileğini yineledi.

Zamana karşı yarış

ABD Kongresi'nin, halen tartışılan ekonomik paketin değerlendirmesinin bitmesinin ardından gelecek günlerde tatile girecek olmasından dolayı Jeffrey'in  atamasının tamamlanması, zamana karşı yarış niteliğini taşıyor.

Atamanın tatile girmeden önce bitirilmesine çalıştığını belirten Senato  Dış İlişkiler Komitesi'ndeki oturumu yöneten senatör Kerry, komite üyelerine,  Jefrrey'e olası yazılı sorular iletmeleri için bu akşama kadar süre verdi.

Jeffrey'in göreve başlayabilmesi için, önce Komiteden ardından da Senato  genel kurulundan onay alması gerekiyor.

Bunun olması durumunda halen Başkan George W. Bush'un ulusal güvenlik  danışman yardımcısı olan Jeffrey, şimdiki Ankara büyükelçisi Ross Wilson'ın  yerine geçecek.

Asker kökenli olan Jeffrey, Dışişleri Bakanlığı'ndaki uzun görevi sırasında Bağdat'ta maslahatgüzarlık ve Tiran'da büyükelçilik yapmıştı. Daha önce üç defa Türkiye'de görev yapan Jeffrey, iyi derecede Türkçe biliyor.