Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Gani, BBC'ye konuştu: Taliban Kabil'i yıkmasın diye ülkeden kaçtım

Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, başkent Kabil'in yıkılmasını önlemek için ülkesinden kaçtığını söyledi.

BBC'ye konuşan Gani, Taliban'ın Kabil'e girmeyeceği yolundaki sözünü tutmadığını, bunun üzerine güvenlik güçlerinin artık kendisini ve başkenti koruyamayacaklarını söylediklerini, bunu duyduktan sonra da ülkeyi terk ettiğini anlattı.

Halen Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaşayan Eşref Gani, Afgan halkının neden kendisini suçladığını anladığını, ancak tek hatasının ABD de dahil, uluslararası ortaklarına güvenmek olduğunu ifade etti.

Gani, "(Afganlar) haklı olarak beni uluslararası ortaklığımıza güvenmek ve selefim gibi karşı koyup (göreve) devam etmek yerine, bu yolu seçmekle suçluyorlar ki buna tamamen hakları var" diye konuştu.

Eşref Gani, kaçarken ülkesinden çok miktarda para götürdüğü iddialarını yalanladı.

'Soruşturmadan memnunluk duyarım'

Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Gani, "(Afganistan'ı terketmekten) daha zor birşey olamaz. Ben Kabil'i kurtarmak ve yaşananların siyasi bir anlaşma ya da süreç değil, şiddetli bir darbe olduğunu göstermek için kendimi feda etmek zorunda kaldım. İkinci olarak da kesinlikle belirtmek isterim ki ülkeden hiç para çıkartmadım" dedi.

Gani, "Benim hayat tarzım belli. Parayı ne yapayım? Bu öncelikle Rusya'dan çıkan, sonra da yayılan bir suçlama. Yalan makinasına bağlanmak da dahil, hakkımda soruşturma yapılmasından memnunluk duyarım" ifadesini kullandı.

Kaçış anının ayrıntıları

Taliban, 15 Ağustos'ta Kabil'e girdikten sonra ülkede yönetimi ele geçirmişti.

Eşref Gani, o günün sabahı uyandığında, Afganistan'de neler olacağı hakkında hiçbir fikri olmadığını anlattı.

"İki farklı Taliban kolu, iki farklı yönden yaklaşıyordu. Aralarında beş milyonluk şehri yok edecek ve halkı kırıp geçirecek büyük bir çatışma olasılığı çok fazlaydı" diyen Eşref Gani, ulusal güvenlik danışmanı ile eşinin Kabil'den ayrılmasını kabul ettiğini ve ardından kendisini savunma bakanlığına götürecek bir aracı beklediğini söyledi:

"Araç gelmedi. Cumhurbaşkanlığı Baş Muhafızı gelip korku içinde, 'Karşı koyarsanız hepimiz öldürüleceğiz' dedi"

"Baş Muhafız iki dakika içinde karar vermemi istedi. Host ve Celalabad kentlerinin düştüğünü söyledi. Nereye gideceğimizi bilmiyordum, Afganistan'ı terk edeceğimiz ancak uçak kalktıktan sonra belli oldu. Her şey çok ani oldu."

Yapılan hatalar

Gani, "uluslararası toplumun sabrının süreceğini varsaymak" gibi hatalar yaptığını ancak Taliban'a iktidar yolunun, dönemin ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı anlaşmayla açıldığını söyledi.

Anlaşma uyarınca ABD ile müttefikleri, Taliban'ın Afgan hükümetiyle görüşmesi karşılığında ülkedeki askeri güçlerinin bir kısmını çekmeyi kabul etmişlerdi. Görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

2021'in yaz aylarında ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan'daki kalan ABD askerlerini de 11 Eylül'e kadar çekeceğini söylerken, Afgan şehirleri birer birer Taliban'ın eline geçti.

Gani, "Barış süreci yerine, çekilme süreci oldu" diyerek, ABD'nin Taliban'la görüşme şekliyle kendilerini "sildiğini" ifade etti ve sonuçta siyasi bir anlaşma yerine şiddetli bir darbeyle karşı karşıya kaldıklarını kaydetti ve ekledi:

"Hayatım boyunca yaptıklarım yerle bir oldu. Değerlerim ayaklar altına alındı ve günah keçisi ilan edildim."