Duayenlerden Talat'a 'Neden Ağladın' Tepkisi

Erdal Güven’in “Adam, Talat’ın Kıbrıs’ı” adlı kitabında, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, “KKTC’nin bağımsızlığı ilan edildiği gün ağladım. Bağımsızlığa karşı çok mücadele ettim” itirafı, Türk Dışişleri duayenlerinin tepkisini çekti. Mümtaz Soysal, “Ne diyeyim, dilim tutuluyor” derken, Nüzhet Kandemir”in tepkisi de şöyleydi: “Büyük talihsizlik.”

KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, anılarında KKTC’nin bağımsızlığı oylamasında “hayır” oyu kullanması, bağımsızlık kabul edilince buna karşı olduğu için ağladığını söylemesi, Türkiye’nin eski dışişleri bakanlarının tepkisine yol açtı. Tepkiler şöyle:

*  Mümtaz Soysal (Eski Dışişleri Bakanı):

Ne denir buna? Bir cumhurbaşkanı ki, ülkesi bağımsızlığını ilan ettiği zaman kahrından ağlamış. Kendi devletini öbür devlete yamamaya çalışan bir Annan Planı’na ‘Evet’ demiş, kendi halkına ‘Evet’ dedirtmiş. Annan Planı’na taraflardan birisi ‘Hayır’ derse, bu plan çöker dediği için, şimdi onu yeniden canlandırmaya çalışan bir cumhurbaşkanı. Ne diyeyim, hangi sözü sarf edeyim? Dilim tutuluyor.

*  Murat Karayalçın (Eski Dışişleri Bakanı):

Bugün Kıbrıs sorununda gelişmeleri dikkate alarak, geriye dönük böyle bir tartışmanın hiçbir yararı olmayacağını düşünüyorum. İyi mi olmuştur, kötü mü olmuştur tartışmaları, gelecekle ilgili bir katkı sağlamaz.

*  Hikmet Çetin (Eski Dışişleri Bakanı):

Ben bu konuda hiçbir şey söylemek istemem.

*  Nüzhet Kandemir (Eski Dışişleri Müsteşarı): KKTC’nin ortaya çıkartılması hem Türkiye’de hem de Kıbrıs Türkleri arasında çok büyük çabalar ve özverili çalışmalar sonucu olmuştur. Bu çabalara inanmayan bir kişinin şimdi KKTC’nin başında olmasını, özellikle Kıbrıs Türkleri genelde de biz Türkler açısından talihsizlik olarak değerlendiriyorum.

*  Kaya Toperi (Merhum Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, emekli büyükelçi):

Turgut bey, Rauf Denktaş’ı çok sever, ona “Hiç korkma her zaman yanındayız” derdi. Turgut bey, Kıbrıs sorununu en adil şekilde Rauf beyin çözeceğine de inanırdı. Hiç unutmam bir defasında, “Rauf bey, köprünün bir başında siz, diğer başında Rumlar var. İlla ki onların ayağına gideceksiniz diye bir şart yok. Siz köprü üzerinde nerede durmayı uygun görüyorsanız, orada durun” demişti.

26 yıllık itiraf bu kitapta geldi

RADİKAL Gazetesi Yazıişleri Müdürü Erdal Güven’in Doğan Kitap’tan yayımlanan “Adam, Talat’ın Kıbrıs’ı” adlı kitabında Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’la ilgili 26 yıllık bir sır ortaya çıktı. Çocukluğundan evliliğine, siyasetten KKTC’nin kuruluş sürecine kadar birçok ayrıntıyı Güven’le paylaşan Talat, “KKTC’nin bağımsızlığı ilan edildiği gün ağladım” itirafında bulundu. Talat, 15 Kasım 1983’te KKTC’nin bağımsızlık gününden bir gün önce yaşadıklarını şu sözlerle açıkladı: “Tartışmalar yoğun biçimde sürüyordu. 14 Kasım gecesi saat 24 gibi CTP Parti Meclisi toplantıya çağrılıyor. Toplantıdan önce Denktaş, ‘Yarın KKTC’yi ilan edeceğiz. Devletin kuruluşunu reddeden bir parti kapatılır’ diyor. Saat taa 5’e kadar tartışıyoruz. Sonuçta oylama yapılıyor. Bir oyla, 13’e 14 oyla KKTC’nin ilanına onay kararı çıkıyor. Ben tabii ‘Hayır’ oyu kullandım o zamanki şartlarda. Büyük mücadele verdim ‘Evet’ çıkmaması için. O gece eve döndüğümde ağladım. Hayatımda ilk kez... ‘Hayır’ demeliydik. Sonra ceremesi neyse öderdik.”

Erdoğan: Talat zındık yahu!

*  KİTAPTAN,  bazı alıntılar şöyle:

*  “KKTC’yi ilan etmek kadar yanlış bir hareket yoktu. Hem Kıbrıs Türk halkı zora sokuldu, hem Türkiye dünyada çok ağır baskılarla karşılaştı. Varsayın ki KKTC bütün dünya tarafından tanındı. Eski zamanlardaki gibi taksim olamaz ki. Ne olur? Federasyon olur. Sonuç değişmez.

*  AKP Türkiye’nin Kıbrıs politikasını değiştirmeseydi ne ben bu koltukta oturuyor olurdum ne de Annan Planı bırakın kabul edilmeyi oya bile sunulabilirdi. 2000 yılında da seçime katılmıştım ve yüzde 10 oy almıştım. Beş yıl sonra ise yüzde 56’ya yakın oy topladım.

*  Ak Parti’nin iktidara gelmeden önce bazı ilerici aydınlarla çalıştığını biliyorduk. İçlerinden biri, benden söz etmiş Tayyip Erdoğan’a bir gün. ‘O zındık yahu’ demiş Erdoğan. Yani Allahsız, dinsiz... Bizi hem biliyor, hem bilmiyor o dönemde.

*  Kıbrıs’ta iki toplum arasında bir çatışma ihtimali bugün çok zayıftır. Ama kesinlikle olmaz diyemem.”