Çin Hindistan ile çatışmadan sonra Tibet platosuna dövüş sporu eğitmenleri gönderecek

Çin, 20 dövüş sporu eğitmenini güvenlik güçlerini eğitmesi için Tibet platosuna gönderdiğini açıkladı.

Pekin yönetimi bu kararın nedenini açıklamadı ancak karar statüsü tartışmalı Ladakh bölgesinde Hindistan ve Çin orduları arasındaki çatışmanın ardından geldi.

İki nükleer güç olan Çin ve Hindistan, Ladakh bölgesindeki Galwan Vadisi'nde 15 Haziran'da meydana gelen çatışma nedeniyle birbirini suçluyor.

Hindistan çatışmada 20 askerinin öldüğünü açıklarken, Çin kayıplarına dair bir açıklama yapmadı.

Bu, sınır bölgesinde 45 yıldır yaşanan ilk ölümcül çatışma oldu.

Her iki taraf da çatışmada tek bir kurşun bile sıkılmadığında ısrarlı. Hint yetkililer çıplak elle dövüşüldüğünü, demir çubuk ve taş kullanıldığını anlatıyor.

1996'da yapılan bir anlaşmaya göre iki taraf da bölgede silah ya da patlayıcı bulunduramıyor.

Hong Kong basınına göre, dövüş sporu uzmanlarının görevlendirildiği Çin basınında ilk olarak 20 Haziran'da duyuruldu.

Çin devlet televizyonu CCTV, Enbo Dövüş Kulübü'nden 20 eğitmenin Tibet'in başkenti Lhasa'da konuşlanacağını açıkladı ancak görevlendirilme nedenleri hakkında detay vermedi.

15 Haziran'daki çatışma ile ilgili Çin Dışişleri Bakanlığı Hint askerlerinin sınırı iki kez ihlal ettiğini, ayrıca Çin askerlerine saldırdığını ve provokasyonda bulunduğunu iddia etti.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı ise Çin'in üzerinde uzlaşılan Fiili Kontrol Sınırları anlaşmasını ihlal ettiğini öne sürdü.

Bölgedeki gerginliğin geçmişi nedir?

Hindistan ve Çin 3 bin 440 kilometrelik bir sınıra sahip ve bu sınır boyunca yer yer çözümlenmemiş egemenlik iddiaları var.

Çin 1950'den bu yana, Hindistan ile İngiltere sömürgesi olduğu dönemde çizilmiş sınırları tanımayı reddediyor.

Hindistan'ın Güney Tibet diye adlandırdığı Arunaçal Pradeş eyaletinin tamamında da hak iddia ediyor.

Ayrıca karşılıklı sınırın bir çok kısmında tarafların anlaşamadığı yerler var.

Ladakh bölgesinde sınır alanının dağlık, buz kaplı ve akarsularla, göllerle bölünen bir alan olması, hattın net bir şekilde belirlenmesini iyice zorlaştırıyor.

Hindistan Çin'i Ladakh'daki Galwan Vadisi'ne binlerce asker konuşlandırmakla suçluyor ve Çin'in, 38 bin kilometrekarelik Hint toprağını işgal ettiğini öne sürüyor.

Hindistan ve Çin geçmişte yalnızca bir kere, 1962'de savaşmış, Hindistan ağır bir yenilgi yaşamıştı.

Çin'in Hindistan'ın kuzeydoğusuna girmesiyle başlayan savaşta iki taraftan toplam 2 binden fazla asker yaşamını yitirmişti.

4 bin 250 metre yükseklikteki dağlık bir coğrafyada bir ay kadar süren savaşın ardından ateşkes anlaşması imzalanmış ve iki ülke, savaş öncesi sınırlarına dönmüştü.

Son 30 yıl içinde sınır ihtilaflarını çözmek için yapılan çok sayıda müzakere denemesi sonuçsuz kalmış ama bölgede istikrar büyük ölçüde korunmuştu.

Gerilim neden yeniden tırmanıyor?

Gerilimlerin yeniden canlanmasına sebep olan bir çok sebep var ama temelinde iki ülkenin çatışan stratejik çıkarları yatıyor.

Narendra Modi'nin başbakanlığında Hindistan Ladakh'daki sınır boyunca onlarca yeni yol inşa etti ve 2022'de biteceği açıklanan alt yapı projesi hala sürdürülüyor.

Çin, Hindistan'ın bölgeye alt yapı getirmesinden huzursuz olarak öfkeyle tepki gösterdi. Nitekim 15 Haziran'daki çatışma da bu yolun geçtiği bir yerde meydana geldi.

Birisi de 2008 yılında yeniden kullanıma sokulan bir ileri hava üssüne bağlanan bu yollar, Hindistan'ın, bir çatışma durumunda bölgeye hızla asker ve teçhizat ulaştırma ve hava desteği sağlama imkanlarını artırıyor.

Bu arada Çin de Tibet bölgesini Şincan'a bağlaması bakımından Pekin açısından stratejik önem taşıyan bu bölgenin kendi tarafında yol ve altyapı çalışmaları yürütüyor.

Galwan Vadisi'ndeki gerilim aslında son aylarda yavaş yavaş uç veriyordu. Nisan ayından bu yana iki taraf da vadinin çevresine asker, tank, top, füze rampaları, helikopter ve savaş uçağı yığınağı yapmıştı.

Mayıs ayı başlarında Hindistan medyası Çin kuvvetlerinin, Hindistan'ın kendi toprağı saydığı bir alana girerek çadırlar kurduğu, siperler kazdığı ve ağır silahlar taşıdığı haberleri üzerine gerilim biraz daha yükselmişti.