BBC'den Özel Yetkili Mahkeme Yorumu

BBC'de özel yetkili ağır ceza mahkemelerinin kaldırılmasının "yetersiz" bir reform olarak değerlendirilirken görüşlerine başvurulan hukukçular, sözkonusu yasal değişikliğin fiili olarak herhangi bir değişim yaratmayacağını öne sürdüler Türkiye'de tartışmaya neden olan özel yetkili mahkemelerin kaldırılması ve yerine bölgesel ağır ceza mahkemelerinin görevlendirilmesi, BBC'de "yetersiz" bir reform olarak nitelendirildi. Bu arada, BBC'ye konuşan hukukçular, sözkonusu yasal değişikliğin fiili olarak herhangi bir değişim yaratmayacağını öne sürdüler.

BBC, özel yetkili mahkemelerin, uluslararası ve yerel insan hakları grupları tarafından adil yargılanma ilkelerini ihlal ettiği için eleştirildiğini belirtirken görüşlerine başvurduğu hukukçular, sözkonusu yasal değişikliğin fiili olarak herhangi bir değişim yaratmayacağını savundular.

İngiliz yayın kuruluşuna konuşan Avukat Hüseyin Ersöz ve Diyarbakır Barosu Başkanı Mehmet Emin Aktar, CMK uyarınca düzenlenen yetkilerin küçük değişikliklerle Terörle Mücadele Kanunu'nun 10. maddesine aktarıldığını ve yeni kurulacak bölgesel mahkemelerde görev yapacak hakim ve savcıların benzer yetkiler altında çalışacakları görüşünü öne sürdüler.

CMK'dan TMK'ya aktarılmayan tek düzenlemenin bürokratların yargılanması ile ilgili izin prosedürü olduğunu belirten Ersöz, bunun düzenlemenin hukuki değil politik olduğuna dair bir kaygı yarattığını söyledi.

Aynı şekilde Aktar da devlet adına çalışan kişiler, suç işlemeleri durumunda özel yetkili mahkemelerin yargılama yetkisi dışına çıkarılırken, toplumun diğer kesimlerinin özel yetkili mahkemeler ve özel yargılama usullerine tabi olmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savundu.

Haberde Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ'ın, milletvekillerinin tasarı ile ilgili sorularını yanıtlarken DGM'ler ardından kurulan özel yetkili mahkemelerin geçici mahkemeler olduğunu ve ihtiyaçtan doğduğunu, ihtiyaç ortadan kalktığı zaman da mahkemelerin kalkacağını ifade ettiğine dikkat çekildikten sonra, "Ancak görüştüğümüz uzmanlar istisnanın kural haline geldiğini ve devlet güvenliği ile ilgili suçlar konusunda özel yetkiler verilen mahkemelerin yürürlükte kalmaya devam ettiğini belirtiyorlar" denildi.

Avukat Ersöz, kurulacak mahkemeleri normal ihtisas mahkemeleri ile karşılaştırmanın mümkün olmadığı, ihtisas mahkemelerinin özel bir eğitimden geçmiş donanımlı hakimlerden oluştuğu ancak mevcut durumda bunun uygulanmadığı görüşünü de dile getirdi.

-AF ÖRGÜTÜ: "DGM'LERDEN ÇOK FARKLI DEĞİL"

Uluslararası Af Örgütü Türkiye araştırmacısı Andrew Gardner de, DGM'lerin AİHM tarafından defalarca eleştirildiğini ancak bunun yerine kurulan özel yetkili mahkemelerin de çok farklı olmadığını ve adil yargılanma ilkesini ihlal ettiğini söyledi.

Özel yetkili mahkemelerde görülen davalarda adil yargılanma ilkesinin rutin bir şekilde ihlal edildiğini ve yetersiz delillere dayanarak yargılama yapıldığını savunan Gardner, sorunun temel olarak yasanın kendisinde, yasadaki terör tanımında ve yasanın uygulanma biçiminde olduğunu belirtti.

Gardner, sadece özel yetkili mahkemelerde değil genel olarak yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusunda ciddi kaygıların olduğunu belirtirken de Türkiye'de adil yargılanma ilkesinin rutin olarak ihlal edildiğini öne sürdü. Gardner, "Mahkemenin değişmesi, gereken reformları sağlamada yetersiz" diyen Gardner' e göre, temel olan adil yargılanma hakkına saygı duyulmasıdır.

Bu arada, BBC, Terörle Mücadele Kanunu'ndaki terör tanımının oldukça muğlak ve geniş olduğu birçok uluslararası kurum tarafından dile getirildiğini, Terörle Mücadele Kanunu'nda düzenlenen birçok suç Türk Ceza Kanunu'nda da düzenlendiğini kaydetti.