Almanya Eurofighter satış için ilk onayı verdi, süreç nasıl işleyecek?

Türk Savunma Bakanlığı kaynakları, 14 Kasım’da yaptıkları bir açıklamayla, Almanya’nın geçici satış otoritesinin Türkiye’ye Eurofighter satışı konusunda çalışmalar yapmakla görevlendirdiğini duyurdu.

Kaynaklar, bu onayın 40 savaş uçağının Türkiye’ye tedarik sürecini hızlandıracağı değerlendirmesini yaptılar.

Teknik çalışmaların tamamlanmasının ardından Türkiye ile Almanya, İngiltere, İspanya ve İtalya’da oluşan Eurofighter konsorsiyumu arasında anlaşmanın müzakere edilmesi öngörülüyor.

Silah satışı konusunda zor ve kapsamlı kriterleri olan Almanya’nın Türkiye ile “güvenlik ve stratejik ortaklık” üzerine yeni bir ilişki zemini oluşturmak istediği, beklenen erken seçimler sonrasında kurulacak hükümetin bu süreci devam ettireceği Ankara’da yapılan değerlendirmeler arasında.

Türkiye ile Almanya arasında son dönemde artan temaslarda gündeme gelen en önemli konulardan biri Türk Hava Kuvvetleri’nin gereksinim duyduğu 40 adet Eurofighter savaş uçağının satışıydı.

Eurofighter savaş uçağını İngiltere, İspanya ve İtalya ile üreten Almanya, diğer üç ortaktan farklı olarak bu satışa uzun süre karşı çıktı.

Berlin, süreçle ilgili ilk yeşil ışığı geçen ay İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’ün ziyaretinden sadece birkaç gün önce verdi.

Bu kapsamda İngiltere liderliğinde Türkiye ile Eurofighter satışı konusunda teknik görüşmeler gerçekleştirildi.

Almanya’nın karşı çıkmadığı bu görüşmelerde, hangi uçakların satın alınacağı, uçakların satın alınması durumunda bakımlarının nasıl ve ne sıklıkla gerçekleştirileceği, savaş uçaklarını kullanacak pilotların eğitiminin nasıl sağlanacağı gibi unsurlar ele alındı.

Türkiye, 40 adet yeni üretim Eurofighter satın almak istiyor.

Ancak yapılacak görüşmelerde mevcut Eurofighter jetlerden belli bir sayıda tedarik edilmesinin de mümkün olduğu kaydediliyor.

Bunların mevcut konsorsiyom ülkelerinin filolarindan ikinci el alınabileceği belirtiliyor.

Almanya’dan sürece ilişkin ikinci önemli olumlu adımı ise Türk Savunma Bakanlığı kaynakları kamuoyuna duyurdu.

14 Kasım’da düzenlenen basın bilgilendirme toplantısında konuyla ilgili soruları yanıtlayan kaynaklar, “Almanya tarafından uçağın satışına yönelik Geçici Satış Otoritesi'nin görevlendirilmesine onay verilmiştir. Bu hususun tedarik sürecini hızlandıracağı değerlendirilmektedir” açıklamasını yaptılar.

Aynı kaynaklar, Eurofighter uçaklarının tedarikine yönelik teknik seviyedeki çalışmalara devam edildiğini de kaydettiler.

Savunma Bakanı Yaşar Güler de 12 Kasım’da Türk basınına yaptığı bir açıklamada, Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon almak istediğini belirtirken, “Almanya çok uzun zamandır direniyor vermemek için ama sonunda yine NATO'daki dostlarımız İngiltere'dir, İtalya'dır, İspanya'dır, bunların da olumlu katkılarıyla Almanya da en son olumlu cevap verdi” ifadesini kullandı.

Alman yasalarına göre, savaşta kullanabilecek silahların satışı vaka bazında değerlendiriliyor ve her satış işlemi için ayrı lisans veriliyor.

Eurofighter satışının da bu kapsamda olduğu ve teknik görüşmelerin tamamlanmasının ardından hükümetin gerekli onayı verme sürecini yürüteceği kaydediliyor.

Almanya, stratejik ilişki kurmak istiyor

Özellikle İngiltere’nin Türkiye’ye Eurofighter satışı konusunda Almanya ile diyalog içinde olduğu biliniyor.

Ancak diplomatik kaynaklar, Berlin’in silah satışı konusundaki tutumunu değiştirme nedeninin Türkiye ile ilişkilerde yeni bir başlangıç oluşturma ve bu yeni dönemde özellikle güvenlik ve stratejik konulara odaklanma arayışı olduğunu kaydediyorlar.

Almanya, son dönemde Avrupa Birliği’ndeki ortaklarının dışında yeni bölgesel ortaklıklar kurma arayışında.

Hindistan ve diğer gelişmekte olan ülkelerle sadece ekonomi ve ticaret değil, aynı zamanda savunma ve küresel güvenlik konularını da ele almaya başlayan Almanya açısından Türkiye ile bu konuda bir süreç başlatmanın zaruri olduğu değerlendirmesi yapılıyor.

Hükümetin değişmesi süreci etkiler mi?

Kaynaklar, Scholz-Erdoğan buluşmasında Türk-Alman stratejik görüşmelerinin hızlandırılması kararının alındığını, bu süreci dışişleri bakanlıklarının yöneteceğini kaydettiler.

Almanya’da 2025 başlarında yapılması öngörülen erken seçimlerin Türkiye ile oluşturulan yeni diplomatik süreci engellemeyeceği değerlendirmesini yapan kaynaklar, sonuçlar ne olursa olsun Almanya’da yeni bir koalisyonun oluşacağını ve temel dış politikanın değişmesinin beklenmemesi gerektiğini kaydettiler.

Savunma Bakanı Güler de basına yaptığı değerlendirmede Almanya’da olası bir hükümet değişikliğinin Eurofighter satış sürecine etki edeceğini zannetmediğini kaydetti.

Almanya'da Başbakan Olaf Scholz'un Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden alması sonrası koalisyon hükümeti çöktü.

Ülkede 16 Aralık'ta güven oylaması yapılması, 23 Şubat 2025'te de erken seçim yapılması bekleniyor.