ABD'de kritik gün: Kongre, Trump destekçilerinin protesto çağrıları arasında seçim sonuçlarını tescil etmek için toplanıyor

ABD'de normal şartlar altında her dört yılda bir yapılan başkanlık seçimlerinin sonuçları oy verme işleminin bitmesinden kısa bir süre içerisinde netleşir.

Seçim ile 20 Ocak'taki yemin töreni arasındaki yaklaşık 2,5 aylık dönemde sonuçların kesinleşmesiyle ilgili süreçler ise bürokratik formaliteler olarak görüldüğünden genellikle geri planda kalır.

Ancak bu kez, Başkan Donald Trump'ın mağlubiyeti kabul etmemesi, oyların çalındığına dair asılsız iddialar ortaya atmayı sürdürmesi ve bu temelsiz ısrarına Cumhuriyetçi Parti'nin bazı isimlerinden destek vermesi nedeniyle işler oldukça farklı ilerliyor.

Bu seçim döneminde sonuçların kesinleşmesiyle ilgili neredeyse tüm adımlar formaliteden çok aşılması gereken önemli ve kritik aşamalara dönüşmüş durumda.

Bu aşamalardan sonuncusu bugün başlıyor ve Trump destekçileri de seçimlerde yolsuzluk olduğu yönündeki asılsız iddialara destek olmak için büyük protesto gösterileri planlıyor.

ABD Kongresi, iki kanadın ortak oturumunda her eyaletin nüfusuna göre temsil edildiği Seçiciler Kurulu'nun Biden'ı başkan seçtiği oylamanın sonuçlarını onaylamaya hazırlanıyor.

Ancak Temsilciler Meclisi'nden 100'ü aşkın Cumhuriyetçi üye ve 10 civarında Cumhuriyetçi senatör, Trump'ın seçimlerde yolsuzluk yapıldığına dair asılsız ve temelsiz iddialarına sahip çıkarak, bazı eyaletlerde sonuca itiraz edeceğini açıkladı.

Bunun Kongre'den Biden'ın başkanlığının kesinleşmesini engelleyecek bir sonuca yol açmaması, ancak süreci uzatması bekleniyor.

Kongre onayı neden önemli?

ABD Kongresi bugün, Seçici Kurul'un oylarını saymak ve onaylamak için ortak bir oturum düzenliyor.

ABD'deki iki aşamalı seçim sistemi uyarınca, seçmenler bulundukları eyaletin Seçici Kurul'a yolladığı delegeleri, bu delegeler de başkanı seçiyor.

Her eyaletin nüfusuna göre temsil edildiği ve dört yılda bir toplanarak başkanı seçen 538 üyeli Seçici Kurul, 14 Aralık'ta toplandı.

Seçici Kurul, eyaletlerden çıkan sonuçlarla paralel bir şekilde 232'ye karşı 306 oyla Biden'ı başkan seçti.

Kongre de bugünkü ortak oturumunda bu sonuçları onaylayacak.

Böylece Biden'ın başkan seçilmiş olduğu kesinleşecek ve 20 Ocak'ta yemin ederek resmen göreve başlamasının önünde hiçbir engel kalmayacak.

Normalde formalite olan bu sürecin, bu yıl Trump'ın asılsız yolsuzluk iddiaları ortaya atarak mağlubiyeti kabul etmemesi nedeniyle bir miktar uzaması bekleniyor.

Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nden 100'den fazla Cumhuriyetçi üye ile üst kanadı Senato'da 10'dan fazla üye sonuçlara itiraz edeceklerini söyledi. Bu itirazların, Biden'ın zaferinin onaylanma sürecini biraz uzatması bekleniyor.

Kongre'deki onay süreci nasıl işliyor?

Bunun uzun bir süreç olması bekleniyor. Şu ana kadar Cumhuriyetçi üyelerin kaç eyaletin sonuçlarına itirazda bulunacağı bilinmiyor.

Bununla birlikte bazı üyelerin yaptığı açıklamalar, Biden'ın kılpayı kazandığı ve çok sayıda hukuki itiraza rağmen sonucun değişmediği kritik eyaletler Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania ve Wisconsin'deki sonuçlara itirazlar olacağına işaret ediyor.

Trump, 2016 seçimlerinde Nevada hariç bu altı eyaletin beşinde seçimi kazanmıştı. Ancak Biden, bu yıl tüm bu eyaletlerde sonucu kendi lehine çevirmeyi ve başkan seçilmeyi başardı.

Kongre kurallarına göre, eyaletlerin Seçici Kurul'da kullandıkları oyların onaylanma işlemi alfabetik sırayla yapılıyor.

Bir eyaletteki sonucun tekrar değerlendirilmesi için itirazın en az bir Temsilciler Meclisi üyesi ve en az bir Senatör tarafından yapılması gerekiyor.

İtirazların yapılmasının ardından Temsilciler Meclisi ve Senato, ayrı ayrı kendilerine ait genel kurul salonlarına çekilerek konuyu değerlendiriliyor.

Bu değerlendirme için tanınan azami süre iki saat. Her üyenin bir kez ve en fazla beş dakika konuşma hakkı var. Daha sonra da oylama işlemine geçiliyor.

Burada itirazın kabul edilmesi için salt çoğunluk gerekiyor. Ancak şu ana kadar Trump'ın asılsız iddialarına destek vererek sonuçlara itiraz edeceğini söyleyen Kongre üyelerinin sayısı salt çoğunluğun çok altında.

Bu nedenle de itirazların reddedilmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Bu sene, süreci uzatması beklenen en önemli gelişme ise pandemi nedeniyle alınan önlemler. Genel kurul salonlarına az sayıda üye kabul ediliyor ve oylama sırasında da üyeler sırayla içeri alınıyor. Her oylama sonrası salon dezenfekte ediliyor.

Temsilciler Meclisi'nin Demokrat çoğunluk lideri Steny Hoyer, Pazartesi günü yaptığı konuşmada, yapılan açıklamalar doğrultusunda altı eyalette de itiraz yapılması halinde, her biriyle ilgili sürecin değerlendirme ve oylamayla birlikte dört saate kadar uzayabileceğini söyledi.

Bu nedenle, oylama sürecinin tamamlanmasının Perşembe gününe kalması da olasılık dahilinde.

Mağlubiyeti kabul etmeyen Trump, hangi hamleleri yapıyor?

Başkan Trump, seçimlerde usulsüzlük olduğuna dair asılsız iddialarının hukuki ya da siyasi karar mecralarında karşılık bulmamasına rağmen son ana kadar sonuçları değiştirmek için çaba sarf ediyor.

Bu hafta içerisinde Trump, Twitter'da paylaştığı mesajında, Senato'nun da başkanı olan Başkan Yardımcısı Mike Pence'in Seçici Kurul oylarının onaylanmasını engelleme yetkisinin bulunduğunu söyledi.

New York Times gazetesi, Pence'in bu mesajın ardından Trump ile bir görüşme yaptığını ve burada kendisine böyle bir yetkisi olmadığını aktardığını bildirdi. Bu haber, Trump tarafından yalanlandı.

Bu hafta başında da Trump'ın Georgia eyaletinde seçimden sorumlu yetkililerle yaptığı ve kendisinin kazanmasına yetecek kadar oy "bulmalarını" istediği görüşmenin kayıtları basına sızmıştı.

Seçim sonuçlarının Kongre tarafından onaylanarak kesinleşmesinin ardından Trump'ın da seçimi kendi lehine çevirmek için önünde seçenek kalmayacak.

Protestocular ne istiyor?

Kongre'nin Seçici Kurul oylamasını onaylayacağı oturumu için Trump yanlıları başkent Washington DC'de büyük bir protesto düzenlemeye hazırlanıyor.

Protestoya katılacağını açıklayanlar arasında beyaz ırkın üstünlüğünü savunan aşırı sağcı gruplar da var.

Washington DC yetkilileri, protestoculara eyleme silahsız katılmaları çağrısı yaptı ve güvenliği sağlamak için Ulusal Muhafızların konuşlandırılmasına karar verdi.

Yetkililer, Ulusal Muhafız askerlerinin silahsız olacağını ve trafiğin yönetimi ile kalabalığın idaresinde görev alacaklarını açıkladı.

Gösteriler öncesi düzenlenen operasyonla, aşırı sağcı Proud Boys grubunun lideri Enrique Tarrio gözaltına alındı. Tarrio, çıkarıldığı mahkeme tarafından serbest bırakıldı ancak Washington DC'ye girişi yasaklandı.

Tarrio, yaptığı açıklamada, lideri olduğu grubun "eylemlerde rekor katılımla yer alacağını" söyledi.

Washington Post gazetesi yazarı David Ignatius da, Trump yanlılarının protestolarda silahlı çatışma çıkarabileceği uyarısında bulundu.

Ignatius, Trump'ın olası çatışmaları bahane ederek, ülke içinde asker konuşlandırılması için Başkan'a yetki veren 1807 tarihli bir yasayı devreye sokabileceğini belirtti.

Ignatius, Trump'ın bu yasayı kullanarak, altı kritik eyalette yönetime el koyabileceği ve seçimleri tekrarlattırabileceği yönünde iddialar bulunduğunu aktardı.

ABD'de geçmişte görev yapmış ve halen hayatta olan savunma bakanları, Pazar gecesi Washington Post'a bir yazı yazarak, Savunma Bakanlığı ve orduya, seçim sürecine dahil olmama, anayasaya bağlı kalma ve Başkan'ın anayasaya aykırı talimatlarını yerine getirmeme çağrısı yaptı.