Abd, 45'nci Başkanını Seçiyor

ABD'liler, önümüzdeki 4 yıl boyunca Beyaz Saray'a ev sahipliği yapacak başkanı belirlemek için dün sabah yerel saatle 06.00'dan başlayarak oy kullanmak için sandık başına gitti.

Ülkenin 45'inci başkanını seçmek için oy kullanmak isteyen Amerikalılar, oylarını kullanabilmek için uzun süre kuyruklarda bekledi. ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhuriyetçi Partili başkan adayı Mitt Romney arasındaki başkanlık mücadelesinde, söz hakkı Amerikalı seçmenlere kaldı.

New York'ta oyunu Başkan Obama'dan yana kullandığını söyleyen öğretmen Dug Lawrence, bu yılki seçimlerde özellikle kadınların yoğun katılımının dikkatini çektiğini söyledi. Lawrence, "Kadınlar bu seçimleri olum kalım meselesi olarak görüyor bence. Bu, kızlarımızın, kadınlarımızın, torunlarımızın bedenlerinin kontrolünün, hükümette değil kendilerinde olması gerektiği için büyük önem taşıyor. Romney, 'kürtaj yasak olmalı' diyor, 'hükümet sizin bedeninize ne olduğunu belirlemeli' diyor. 'İstenmeyen bir hamilelik varsa, o çocuğu doğurmak zorundasınız' diyor" diye konuştu.

New Yorklu seçmen Lawrence, Obama'nın iktidara geldiği 2008 yılından bu yana çok iyi işler yaptığını, ABD'nin dünyadaki kötü imajını iyileştirdiğini savunarak, "Romney, cinsel ayrım gözetmeksizin eşit ücreti desteklemiyor. Herkese sağlık sigortası politikasını desteklemiyor. Bütün bunlar bence çok ürkütücü, özellikle, kadınlar, anneler ve aileler için. Ben eminim ki New York mavi renge bürünecek" dedi.

İLK OYLAR EŞİT

ABD'de geleneksel olarak ilk oyların kullanıldığı New Hampshire eyaletine bağlı Dixville Nothc köyünde, ABD başkanlığı için yarışan Demokrat Partili aday ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhuriyetçi Partili Aday Mitt Romney eşit oylar aldı. Seçmen kütüğüne kayıtlı 2 demokrat, 3 cumhuriyetçi 5 de bağımsız seçmenin yaşadığı Dixvlle Nothc köyünde, Barack Obama ve Mitt Romney'e 5'er oy çıktı. Yaklaşık 15 kişinin yaşadığı Dixville Notch köyü, 1960 yılından bu yana geleneksel olarak seçim sandıkları ilk açılan yer olarak biliniyor.

ABD SEÇİM SİSTEMİ

ABD'de uygulanan başkanlık seçiminde halk, doğrudan başkanı seçmiyor, başkanı belirleyecek seçiciler kurulunu oluşturacak delegeler için oy kullanıyor. ABD'de başkanlık seçimi, 50 eyalette ve özel statü taşıyan başkent Washington'da yapılıyor. ABD toprağı sayılan, ancak eyalet niteliği taşımayan Puerto Rico gibi bölgeler ise başkanlık seçiminde oy kullanamıyor.

Her eyalete, nüfusunun büyüklüğüne göre delege sayısı ayrılmış durumda. Örneğin en büyük eyalet California'nın 55, ondan sonra gelen Texas'ın 34 delegesi bulunuyor. Nüfus açısından en küçük sekiz eyaletin ise 3'er delegesi var. Eyaletlerin delegelerinin toplamından oluşan ve başkanı seçen seçiciler kurulunun toplam 538 üyesi bulunuyor. Seçim günü sonunda belirlenecek bu 538 delegeden 270'inin oyunu garantileyen aday, başkan seçiliyor. Eyaletlerin tamamına yakınında, en çok oy alan aday, delegelerin tamamını kazanıyor. Sadece Maine ve Nebraska eyaletlerinde, alınan oya göre delege dağılımı öngörülüyor.

ABD'de uygulanan seçim sisteminde, ülke çapında kullanılan oyların çoğunluğunun elde edilmesi, başkan seçilmeye yetmiyor. Örneğin 2000 seçimlerinde dönemin Demokrat adayı Al Gore, ülke çapında daha fazla oy almasına karşın, delege yarışında Cumhuriyetçi George Bush'un gerisinde kalarak başkan seçilememişti. Bazı çevreler, bu yüzden mevcut başkanlık seçimi sistemini eleştiriyor. Sistemi savunanlar ise federal bir mekanizmada bu yöntemin eyaletlerin haklarını koruduğunu ifade ediyor.

NA (GD/RT)