AB Zirvesi'nde Göç Krizi Tartışılacak

Perşembe günü Brüksel'de yapılacak Avrupa Birliği liderler zirvesinin en önemli gündem maddelerinden birini, sığınma ve göç konusu oluşturacak.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, liderlere gönderdiği davet mektubunda, sığınma başvuruları reddedilen kişiler için Avrupa dışında sınır dışı merkezleri kurulması önerisine sıcak baktığını bildirdi.

Birden fazla ülkenin sınırları konusunda tek taraflı olarak karar alma niyetini ortaya koyması sonrası zirve büyük önem kazandı.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, sığınma başvurularında daha katı kurallar içeren bir yasal düzenlemeyi hayata geçirme hazırlanıyor.

Komisyon bu bağlamda Birlik sınırları dışında "geri dönüş merkezlerini" hayata geçirecek adımları atmayı planlıyor.

Peki bu noktaya nasıl gelindi?

Ağustos ayında Solingen kentinde meydana gelen bıçaklı saldırı sonrası, Almanya sığınma politikasını sıkılaştırma kararı aldı. Bu karar diğer üye ülkeleri de harekete geçirdi.

Almanya, 16 Eylül'de sınır kontrollerini geçici olarak yeniden başlattı. Berlin'in bu adımı, Avrupa Birliği'nin en temel birkaç unsurundan biri olan, serbest dolaşımı tartışma konusu yaptı.

Olaf Scholz'un koalisyon hükümeti, ciddi suçlara karışan kişilerin başvurularının hemen reddi, silahlı olaylara karışanların sınır dışı edilmesini içeren bir dizi önlemi de kabul etti.

Hollanda'da aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) öncülüğünde kurulan yeni sağ koalisyon, Almanya'da bir adım öteye geçen bir program hazırladı.

Yeni Hollanda hükümeti, aile birleşiminin zorlaştırılacağını ve sığınmacılara süresiz oturma hakkı tanınmayacağını açıkladı.

Hollanda'nın ardından Macaristan da aynı taleple Brüksel'in kapısını çalarak, AB göç kurallarını askıya almak için istisna istedi.

AB Komisyonu, sığınma konusunda istisna uygulanmasının uzun zaman alacak bir süreç olduğunun altını çizerek, şimdilik bunun mümkün olmadığı mesajını verirken, bu kez Polonya sesini yükseltti.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, "Polonya'nın ve Avrupa Birliği'nin sınırlarını korumak görevimiz" mesajıyla sığınma hakkını geçici olarak askıya almayı düşündüklerini açıkladı.

Eski AB Konseyi Başkanı olan bir siyasetçiden gelen bu açıklama, sınır kontrolleri ile ilgili gelen benzer çıkışların sonuncusu oldu.

Tusk'ın önerisi Birlik sınırları dışında kontrolü ön görüyor ancak sığınma hakkı başlığında AB yasaları ile çelişiyor.

Rusya ve Belarus suçlanıyor

Polonya, sığınmacılar açısından Avrupa'ya önemli bir geçiş ülkesi. Ortadoğu ve Afrika'dan gelen birçok düzensiz göçmen, Belarus üzerinden Polonya'ya geçmeye çalışıyor.

AB kaynaklarına göre, bu yılın ilk 9 ayında toplam 26 bin sığınmacı, Polonya üzerinden AB'ye ulaşmaya çalıştı.

Rusya ve Belarus'un "AB'yi istikrarsızlaştırmak için" kasıtlı olarak sığınmacıları Polonya sınırına yönlendirdiği düşünülüyor.

Bu neden Polonya da, Brüksel'den istisna talep ediyor. Ancak Brüksel yönetimi, diğer ülkelere olduğu gibi, Polonya'nın önerisine de sıcak bakmıyor.

Hollanda medyasına değerlendirmelerde bulunan Leiden Üniversitesi'nden göç uzmanı Mark Klaassen, Hollanda, Macaristan ve Polonya'nın istisna taleplerinin karşılanması için yeni bir mevzuata ihtiyaç bulunduğunu belirtiyor.

Klaassen'e göre, 10 yıllık tartışmanın ardından bu yılın ortalarında yürürlüğe giren yeni AB Göç Anlaşması'nı baltalayacağı gerekçesiyle hem Brüksel yönetimi hem de bazı üye ülkeler bu istisna talebine olumlu bakmıyor.

Ancak AB Komisyonu, özellikle sağ partilerin hükümette olduğu üye ülkelerden gelen baskılara da kulak tıkamak istemiyor. Bu nedenle komisyonun, önümüzdeki günlerde sığınmacılar konusunda daha katı kuralları hayata geçirmeye hazırlandığı belirtiliyor.

Geçen hafta Lüksemburg'da yapılan AB Göç Bakanları toplantısında Hollanda ve Avusturya, başvuruları reddedilen ve tüm yasal yolları tüketen sığınmacıların geri gönderilmesinin hızlandırılması önerisinde bulundu.

İki ülke, İtalya'nın, Arnavutluk'ta oluşturduğu sığınma merkezine atıfta bulunarak, başvuruları reddedilen kişiler için Birlik sınırları dışında yeni geri dönüş merkezleri kurulmasını önerdi.

Toplantıya katılan bakanların büyük çoğunluğu bu öneriye destek verdi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "yenilikçi" bulduğu öneri üzerinde çalışacağını belirtti.

Çalışmalarına Aralık ayında başlaması beklenen yeni AB Komisyonu'nun ilk icraatlarından biri, yasa dışı göçmenlerin geri gönderilmesinin daha hızlı hale getirilmesi olacak.

AB Komisyonu Başkanı von der Leyen'e göre, üye ülkelerin birbirinden farklı politikalar izliyor ve kaçak durumdaki göçmenlerin bundan yararlanabiliyor.

Bunun artık mümkün olmaması gerektiğini vurgulayan von der Leyen, yeni dönemde, ivedilikle bu konuda bir yasal düzenleme hazırlayacaklarını vurguladı.

AB Komisyonu'na göre, yeni düzenleme ile yasal haklarını tüketen göçmenlerin bir başka AB ülkesine geçmesi engellenecek. Dijitalleşme ile kaçak göçmenlerin takibi daha sıkı yapılacak ve üye ülkeler birbirlerinin aldığı kararı tanıyacak.

Yeni yasal düzenleme ile AB ülkelerinin kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit oluşturan göçmenlerin sınır dışı edilmesine öncelik verilecek.

Avrupa sınırları dışındaki sınır dışı merkezlerinin hangi ülkelerde kurulacağı konusunda ayrıntı verilmedi.