1mdb Skandalı: Malezya'nın Yatırım Fonunun ve Milyarlarca Dolar Kayıp Parasının Hikayesi

İngiliz Guardian gazetesi, eski Malezya Başbakanı Necip Rezak'ın milyarlarca dolar yolsuzluk yapmakla suçlanarak yargılandığı ve yarın başlayacak davayı değerlendirdi. Gazete davanın, "dünyadaki en büyük kleptokrasi davası" olarak görüldüğünü yazdı.

Kléptes, Yunanca hırsız anlamına geliyor.

Antik Yunanca kökenli bir kelime olan kleptokrasi de "hırsızlar rejimi" ve "siyasal yozlaşmanın hakim olduğu devlet düzeni" anlamlarına geliyor.

Eski Malezya Başbakanı Necip Rezak'la birlikte yargılanan, Maleyza'nın yatırım fonu 1MDB'nin bir çalışanına yöneltilen suçlamalardan biri de iki Hollywood filmini yasadışı şekilde finanse etmek.

Malezya'da görevdeyken yaptıkları nedeniyle yolsuzlukla suçlanan ilk eski başbakan olan Rezak ise hakkındaki iddiaları reddediyor.

Guardian Güneydoğu Asya Muhabiri Hannah Ellis-Petersen, Rezak'ın, 1MDB'yi kendi kişisel banka hesabı gibi kullanmakla suçlandığını yazıyor.

John Cabot Üniversitesi'nden Malezya politikaları uzmanı siyaset bilimi doçenti Bridget Welsh, "Bu yalnızca bir hesap verme zorunluluğuyla ilişkilendirilebilecek bir dava değil, bu aynı zamanda Malezya'yı uluslararası arenada utandıran bir skandal" diyor.

Amerikalı savcı Loretta Lynch, 1MDB'yle ilgili yolsuzluk iddialarının 12 ülkede soruşturulduğunu söylüyor. ABD'de de yatırım bankası Goldman Sachs'ın iki çalışanı 1MDB hesaplarından çalınan paraları aklamakla suçlanıyor.

Miranda Kerr'e cam piyano, Di Caprio'ya Picasso resmi

Siyaset bilimci Welsh'e göre bu dava yalnızca Malezya ve Rezak'ı değil, "Küresel finansal sistemin tamamını ve bu sistemi kendi avantajları için kullanan diğer insanları da ilgilendiriyor".

İddianameye göre 1MDB hesabından çalınan milyarlarca doların yaklaşık çeyreği Rezak'ın kişisel hesaplarına geçti, bir kısmı da ülke dışına kaçırıldı.

Rezak ve eşi Rosmah Mansur, bu paraları lüks harcamalar için kullanmakla suçlanıyor.

Davada yer alan bir diğer kişi de 1MDB'nin gayrı resmi danışmanlığını yapan Riza Aziz. Aziz kamu parasıyla Manhattan'dan kendine lüks bir ev almak, 8,1 milyon dolar değerinde mücevher satın almak, Avustralyalı model Miranda Kerr'e camdan bir piyano hediye etmek, Leonardo Di Caprio'ya bir Picasso resmi hediye etmek, lüks yatlarda Paris Hilton, Lindsay Lohan ve Jamie Foxx gibi isimlerin katıldığı büyük partiler vermek ve The Wold of Wall Street filmini finanse etmekle suçlanıyor.

Savcılara göre 1MDB'den en az 4,5 milyar dolar çalındı.

Yolsuzluğu soruşturan savcıyı görevden almıştı

Skandal ilk olarak 2015'te İngiliz gazeteci Clare Rewcastle-Brown tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Rezak yolsuzluğu haberleştiren gazeteci hakkında yakalama kararı çıkartmış, yolsuzluğu soruşturan savcıyı görevden almış, hazırlanan raporu devlet sırrı ilan etmiş, yolsuzluk soruşturmasına katılan tüm memurları görevden almıştı.

Sonrasında Rezak denetiminde yapılan ve kamuoyunda güvenirliği sorgulanan yeni bir yolsuzluk soruşturması, tüm 1MDB yönetimini aklamıştı.

Rezak Mayıs 2018'deki genel seçimi kaybettikten sonra yolsuzluk iddialarından yargılanmaya başlamıştı.

Yarın başlaması beklenen 1MDB davası bunlardan yalnızca biri. Diğer soruşturmalar kapmsaında geçen yıl Rezak çiftinin evlerine yapılan baskınlarda aralarında 1.400 kolye, 567 özel tasarım çanta, 423 saat, 2200 yüzük, 1600 broş ve 14 tacın da olduğu 273 milyon dolar değerinde lüks ürün ele geçirilmişti.

1MDB ile ilgili Rezak'a 42, eşine 16 ayrı suçlama yöneltiliyor.

İkisi de haklarındaki suçlamaları reddediyor.